Phải tính giá thị trường

Tòa Dân sự TAND Tối cao vừa ra quyết định tái thẩm tuyên hủy phần chia tài sản trong vụ ly hôn của ông VVT ở TP Nha Trang (Khánh Hòa).

Tài sản vợ chồng ông T. tranh chấp là một căn nhà trong hẻm. Theo ông T., căn nhà trị giá khoảng 60 lượng vàng, là tài sản chung dù nó được mua trước khi vợ chồng ông kết hôn ba năm. Bởi lẽ ông đã bán một căn nhà khác ở Thái Bình để góp tiền mua nhà, mặt khác giấy tờ nhà cũng đứng tên hai vợ chồng. Ngược lại, người vợ nói bà mua căn nhà này trước khi kết hôn. Nó là tài sản riêng của bà, trị giá khoảng 54 lượng vàng.

Xử sơ thẩm, TAND TP Nha Trang giao nhà cho người vợ, buộc bà này thanh toán lại cho ông T. 10 lượng vàng 96%. Ông T. kháng cáo. Xử phúc thẩm, TAND tỉnh Khánh Hòa giữ nguyên bản án sơ thẩm. Sau đó, bản án này bị chánh án TAND Tối cao kháng nghị theo thủ tục tái thẩm.

Theo Tòa Dân sự TAND Tối cao, hai cấp tòa sơ, phúc thẩm nhận định căn nhà tranh chấp là tài sản chung của vợ chồng ông T. là có căn cứ nhưng phân chia không đúng. Lẽ ra trước khi phân chia, tòa hai cấp cần phải xác minh làm rõ có hay không việc ông T. bán nhà góp tiền mua căn nhà tranh chấp. Nếu có việc góp tiền thì số tiền là bao nhiêu. Từ đó mới có thể xác định được mức độ đóng góp của hai bên đương sự trong việc tạo lập tài sản chung. Đồng thời, tòa hai cấp cũng cần xác định giá nhà đất tại thời điểm xét xử sơ thẩm theo giá thị trường, từ đó mới có căn cứ chia công bằng, chính xác. Việc các tòa chỉ buộc người vợ hoàn trả cho ông T. 10 lượng vàng, thấp hơn rất nhiều so với giá nhà các đương sự công nhận là chưa thỏa đáng.

Nhiều quy định chờ hướng dẫn

Khoản 8 Điều 83 BLTTDS quy định ngoài biên bản của hội đồng định giá là có căn cứ pháp lý thì “văn bản do chuyên gia về giá cả cung cấp theo quy định tại khoản 1 điều này” cũng được công nhận. Thực tế điều này không khả thi vì chưa có một văn bản dưới luật quy định tiêu chuẩn của “chuyên gia” này như thế nào cả.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLTTDS (có hiệu lực từ đầu năm 2012) đã đưa thêm chế định “thẩm định giá” vào trong việc định giá tài sản tranh chấp. Đây là một điểm tiến bộ, thêm một kênh lựa chọn cho các đương sự trong việc giải quyết vụ án. Tuy nhiên, việc này vẫn chưa trở thành hiện thực, đi vào cuộc sống vì còn phải chờ quy định chi tiết từ Chính phủ, TAND Tối cao và VKSND Tối cao!

Luật sư TRẦN HẢI ĐỨC, Đoàn Luật sư TP.HCM

Vì sao giá không sát?

Theo nguyên tắc, việc định giá phải xác định theo giá của tài sản trên thị trường, tại thời điểm định giá. Tuy nhiên, hiện nay ở rất nhiều nơi, nhất là ở cấp huyện, việc định giá chỉ đơn thuần áp giá theo khung bảng giá do Nhà nước quy định. Vì vậy, giá theo kết quả định giá thường thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Sở dĩ có tình trạng này là bởi hiện nay ở các cơ quan chuyên môn không có cán bộ chuyên trách về công tác định giá tài sản nên không có đủ các thông tin, tài liệu liên quan. Mặt khác, họ cũng không có đủ thời gian để thực hiện việc khảo sát giá trên thị trường. Ngoài ra, thành viên hội đồng định giá có tâm lý áp giá theo khung giá Nhà nước để dễ thực hiện và đảm bảo an toàn.

Luật sư NGUYỄN HỮU THẾ TRẠCH, Đoàn Luật sư TP.HCM